Kiralık daire arayanların işi çok zor
Kiralık daire arayanların işi çok zor
Bir emlak ofisi sahibi olarak bu günlerde yaşadığımız sorunlardan birisi de piyasada kiralık daire kalmamış olması. Ofisimizi ziyaret eden ya da telefonla arayan müşterilerimizin çoğunluğu kiralık daire arayanlardan oluşuyor. Maalesef bu yoğun talebe olumlu cevap vermekte zorlanıyoruz. Gelen kiralık daireler de ilana girer girmez hatta bazen ilana girmeden tutuluyor. Neredeyse her arayan müşterimiz ev aramaktan bunalmış bir vaziyette sitemini dile getiriyor. Bugün biraz bu soruna ve nedenlerine değinmek istedim.
Artan döviz kurları ve enflasyon nedeniyle inşaatta kullanılacak malzemeler ile işçilik maliyetleri önemli artışlara neden oldu. Maliyetteki artışlar doğal olarak konut fiyatlarına yansıdı, bu artış ev sahibi olmak isteyenlerin seçimini kiralama olarak değiştirdi. İnşaat maliyetleri yükseldi. Sattığını yerine koyamayacağını düşünen müteahhitler yeni projelere başlamıyor. 2018’de yaşadığımız kur şoku ve akabindeki pandemi sürecinde yeni inşaatlar fren yaptı. Böylece konut arzında bir daralma yaşandı. 2021 yılında konut fiyatlarındaki artış, beraberinde kiralama bedellerinin de önemli artışlar yaşamasına neden oldu.
Kiralık ev fiyatlarındaki artışın en önemli nedenlerinden birisi de talebin önceki dönemlere göre bir artış göstermesi oldu. Sıfır ve ikinci el satılık konut fiyatlarında ciddi bir yükseliş olması konut almak isteyenleri ister istemez kiralama yapmaya yöneltti. Talep artınca kiralar da arttı. Ev sahipleri açısından bakıldığında 2019-2020 döneminde ev kiraları düşmüştü. Kiralık ev çokluğu vardı, bir normalleşmeye girilince mal sahipleri o dönemki kayıplarının telafisi için fiyat ayarlamasına gittiler.
Özellikle büyükşehirlerde kira fiyatları yükselirken, vatandaşlar kiralık ev bulmak için sıraya girdi, tabiri caizse kiralık evler karaborsaya düştü. Pandemi nedeniyle 2 yıldır tayinler ve düğünler yapılmadı. Evlenenler ve öğrenciler piyasayı hareketlendirdi. Kiralık daire sıkıntısı başladı. Vatandaş piyasada kiralık daire bulmakta zorlanıyor. Bunun doğal sonucu olarak ta kiralar yükseldi.
Yapılan araştırmalara göre, mayıs ayında amortisman süresi ülke genelinde 21.6 yıl olarak ölçülürken, konut yatırımı yıllık brüt getiri oranı ise yüzde 4.73 oldu. 2019 yılında 47 milyon 457 bin olan kendi konutunda oturanların sayısı 2020’de 47 milyon 323 bine geriledi. 2014 yılında yüzde 22,1 olan kiracı oranı da 2019’da yüzde 25,6’ya, 2020’de yüzde 26,2’ye yükseldi. Konut satışları artarken, ev sahipliği oranının düşmesi, yüksek gelir grubundaki vatandaşların yatırım için de konuta yöneldiğini, dar ve orta gelirli kesimin ise artan konut fiyatları sebebiyle ev sahibi olmaktan uzaklaştığını gösteriyor.
Konut kredi faizlerinde önemli bir düşüş olmaması ve inşaat sektörünün önünün açılmaması hâlinde kiralık konutlara olan talep daha da artacak gibi görünüyor. Kiralık konut ihtiyacının da her geçen gün artacağını düşünürsek yeni konutların hızla üretilmesi ve piyasaya sürülmesi gerekiyor. Ekonomimizin lokomotiflerinden birisi olan inşaat sektöründe istikrarın sağlanması için konut satışları büyük önem arz ediyor.
Soru ve önerilerinizi halilyavuz@gmail.com adresime gönderebilirsiniz.